Pensioen in Denemarken.
Als je in loondienst bent, zorgt je werkgever meestal voor de storting van een deel van je salaris in een pensioenspaarrekening. Je hebt ook de mogelijkheid om zelf een individuele pensioenregeling op te zetten.
Het Deense pensioensysteem is verdeeld in drie verschillende pensioentypen: de wettelijke pensioenen, de pensioenregelingen via de arbeidsmarkt en de individuele pensioenen.
De wettelijke pensioenen worden verzorgd door de overheid. Dit omvat onder andere de algemene ouderdomspensioen, arbeidsongeschiktheidspensioen, seniorenpensioen en vroegpensioen. De wettelijke pensioenen omvatten ook het ATP Levenslang Pensioen en verplichte pensioenregelingen.
Pensioenregelingen via de arbeidsmarkt zijn pensioenen die worden opgezet als onderdeel van je dienstverband.
Individuele pensioenregelingen zijn pensioenen die je zelf opzet via een pensioenmaatschappij of financiële instelling.
Alle drie de soorten pensioenen moeten ervoor zorgen dat je een redelijke levensstandaard kunt behouden wanneer je de arbeidsmarkt verlaat, of dat nu is vanwege leeftijd, ziekte of overlijden. Op die manier is pensioen ook een vorm van verzekering.
Een arbeidsmarktpensioen wordt vooral gekenmerkt door het feit dat het pensioen is gekoppeld aan je dienstverband.
Voor veel Denen zal het arbeidsmarktpensioen een aanzienlijk deel van hun inkomsten als gepensioneerde uitmaken.
Normaal gesproken dragen zowel jij als je werkgever bij aan het pensioen via het salaris. Het pensioen bedraagt in de meeste gevallen een vast percentage van je salaris. Als je ambtenaar bent, draag je niet bij aan het pensioen, maar bouw je er recht op op basis van je dienstverband, wat bekend staat als pensioenopbouw op basis van dienstjaren.
Er zijn in Denemarken drie soorten arbeidsmarktpensioenen:
- Collectief arbeidsmarktpensioen, dat wordt overeengekomen via een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO).
- Bedrijfspensioen, dat wordt overeengekomen tussen een werkgever en een pensioenmaatschappij.
- Ambtenarenpensioen voor rijksambtenaren en andere ambtenaren die in gemeenten en regio’s werken.
Collectieve regelingen
De collectieve regelingen vormen het grootste deel van de arbeidsmarktpensioenen. Een collectieve regeling is van toepassing op een groep werknemers die doorgaans dezelfde beroeps- of onderwijsachtergrond hebben, ongeacht in welk bedrijf ze werkzaam zijn.
Het zijn de werknemersorganisaties en werkgevers die overeenkomsten sluiten over salaris en pensioen in collectieve arbeidsovereenkomsten die gelden voor alle werknemers binnen het betreffende gebied.
Bedrijfspensioenen
Een bedrijfspensioen betreft de werknemers van een specifiek bedrijf. De werkgever kan dus vrij kiezen welke pensioenmaatschappij de regeling zal beheren.
De regeling is gebonden aan de afspraken die zijn gemaakt tussen de werkgever en de werknemers in het bedrijf over hoe het pensioenplan moet worden opgebouwd en wat het moet dekken.
Ambtenarenpensioenen
Een ambtenarenpensioenregeling is gekoppeld aan je dienstverband. De omvang van je pensioen hangt af van hoe lang je als ambtenaar werkt. Je verdient recht op pensioen op basis van het aantal jaren dat je als ambtenaar bent aangesteld.
De pensioenen voor rijksambtenaren volgen de ambtenarenpensioenwet of vergelijkbare voorschriften. De regels voor ambtenaren in gemeenten en regio’s zijn inhoudelijk grotendeels vergelijkbaar met de ambtenarenpensioenwet.
Ambtenarenpensioenen worden gefinancierd via de begroting of via de begrotingen van gemeenten of regio’s.
Nieuwe wet per 1.1.2024
Een nieuwe wet zorgt ervoor dat de arbeidsinkomsten van ouderdomspensioengerechtigden (inkomsten uit persoonlijk werk) vanaf 1 januari 2024 niet langer van invloed zullen zijn op de berekening van het basisbedrag en de toeslag van de ouderdomspensioen. In de jaarlijkse brief die Udbetaling Danmark aan het eind van het jaar verstuurd, zal worden vermeld wat gepensioneerden kunnen verwachten te ontvangen in 2024, wanneer arbeidsinkomsten niet langer worden meegenomen in de berekening van de ouderdomspensioen.
De wet treedt in werking op 1 januari 2024 met terugwerkende kracht voor 2023.
De berekening van het pensioen voor 2023 vindt voor het grootste deel van de gepensioneerden plaats vanaf mei 2024 en voor zelfstandigen en buitenlandse gepensioneerden vanaf september 2024. De wetswijziging geldt alleen voor ouderdomspensioengerechtigden en dus niet voor arbeidsongeschiktheidspensioengerechtigden, seniorenpensioengerechtigden of ontvangers van vroegpensioen.